Algengt er að sjá fléttur vaxa á steinum. Þær eru sérkennilegar. Um er að ræða tvær lífverur sem lifa saman og geta ekki verið án hvor annarrar, eru í sambýli. Þetta eru sveppir og þörungar. Þörungur ljóstillífa og þannig skaffa þeir bæði sér og sveppunum næringu. Sveppirnir ná í vatn og steinefni bæði fyrir sig og þörungana.
Fléttur eru oft fyrstu lífverurnar sem setjast að á nýju landi, svo sem á nýju hrauni og landi sem kemur undan jökli. Smám saman myndast jarðvegur og þá geta mosar farið að vaxa og síðan blómplöntur.
Fléttur eru mjög viðkvæmar fyrir loftmengun. Mörg dæmi eru um að vissar tegundir hafi horfið af stórum svæðum umhverfis verksmiðjur.
- Rannsakið fléttur á grjóti og klettum.
- Hvar á grjótinu eru þær mest áberandi?
- Hvernig eru flétturnar á litinn?
- Hvernig er áferðin?
- Skoðið flétturnar með stækkunargleri, í víðsjá eða með smásjá.
- Vinnið myndlistarverk byggt á fléttum – frjáls tækni!
- Lesið um skófir í þjóðsögunni Kerling vill hafa nokkuð fyrir snúð sinn.
Skófir er gamalt heiti á fléttum.
Fléttur geta vaxið beint á bergi þar sem enginn er jarðvegurinn.
Ég hef séð fléttur sem líta út eins og spælt egg!
Ég er með fléttur á hausnum.
KENNARAR / FULLORÐNIR
Handbók um fléttur
Bent skal á bókina: Hörður Kristinsson. 2016. Íslenskar fléttur. Reykjavík, Opna, Hið íslenska bókmenntafélag. Í bókinni er 392 fléttum lýst í máli og myndum. Gefur sannarlega innsýn í heillandi heim. Að greina fléttur er þó kúnst og börnum væntanlega ofviða.
Fléttur – stærðfræðilegt viðfangsefni
Hægt er að vinna með fléttur í stærðfræði, til dæmis mætti nota hringlaga fléttur til að vinna með flatarmál, þvermál, radíus og ummál. (Formúlur!) Jafnframt mætti spyrja hvert er minnsta, mesta og meðalflatarmál fléttnanna. – Hvernig má reikna/meta flatarmál fléttu sem ekki er hringlaga?